Het zijn de welvaartsziektes die ons geluk in de weg staan. Het is het teveel, niet het te weinig dat ons van plezier berooft.
Wist je dat het geluk al twintig jaar afneemt in onze welvaartswereld?
Een belangrijke reden is worry burnout. Terwijl het ons beter gaat dan ooit, maken we ons meer zorgen dan ooit. We winden ons op, we somberen en we hebben stress.
Worry burnout is een echte welvaartsziekte.
Maar onlangs vond men dat er een tweede welvaartsziekte is die ons geluk in de weg staat: dopamine-overprikkeling.
Overprikkeling van onze pleziercentra in de hersenen zorgt voor uitdoving van de intensiteit van de ervaring, schrijft Anna Lembke in Dopamine Nation.
Lembke zegt dat ons dopaminesysteem werkt als een wip: nadat je omhoog bent gegaan kun je pas weer opnieuw genieten als voldoende naar beneden bent gegaan.
Maar in onze overdadige wereld blijven we de hersencentra voortdurend prikkelen. We raken afgestompt, dus grijpen we naar méér prikkels. Zo raken we in een spiraal onze genotscentra steeds meer prikkels vragen, maar steeds minder plezier bieden.
Er is maar een manier om uit deze spiraal te komen en dat is om tijdelijk te stoppen. Stop met alcohol, chocola, suiker, zout, koffie. Stop met netflixen, social media, gamen.
Het gaat makkelijker dan ik dacht. Tenminste, dat is mijn ervaring. Ik keek tegen de kracht van mijn gewoontes op, maar ze bleken toch ook weer makkelijk af te schakelen. Het is even de knop van innerlijke vastberadenheid vinden – met mildheid. Zo van: ‘Ik zou kunnen, maar ik hoef niet.’
Toch ben ik geen held in afzien. Koffie is een moeilijke. Met zout en suiker lukt het aardig, en een dag van volledige pauze (intermittant fasting) helpt ook een hoop.
En ik merk: na een pauze van het dopamine-bombardement komt de gevoeligheid terug. En datzelfde geldt voor mijn aandacht voor de alledaagse geneugten. Die komt er vanzelf ook meer bij, omdat het gewone weer wat bijzonderder is geworden.
Een pleidooi dus voor matigheid. Niet om genot te veroordelen, maar juist om hem zijn troon terug te geven in een wereld van overdaad aan lekkers en gezapig comfort.
Maak je het gewone weer liefelijk en je bent rijk met weinig.